Tốt nghiệp rồi mà vẫn thất nghiệp? Sinh viên cần những kỹ năng gì để tồn tại trong thị trường việc làm ngày nay?

“Tốt nghiệp rồi nhưng vẫn thất nghiệp.”

Câu nói này đang ngày càng trở thành hiện thực phổ biến đối với giới trẻ Hàn Quốc. Dữ liệu gần đây từ một học viện giáo dục hàng đầu cho thấy tỷ lệ việc làm của những người mới tốt nghiệp đại học đang giảm dần, với ngày càng nhiều người trẻ - ngay cả những người có bằng sau đại học - phải vật lộn để tìm được việc làm đầu tiên.

Một xu hướng tương tự đang nổi lên ở Canada. Trong khi nhu cầu về lao động lành nghề và chuyên nghiệp tiếp tục tăng, nhiều nhà tuyển dụng vẫn báo cáo tình trạng thiếu hụt nhân tài dai dẳng. Mâu thuẫn này phản ánh một vấn đề sâu xa hơn: khoảng cách ngày càng lớn giữa trình độ học vấn và kỹ năng thực tế cần thiết tại nơi làm việc.

Ngày nay, chỉ riêng bằng đại học không còn là tấm vé cho một công việc ổn định. Thay vào đó, giáo dục đại học đang phát triển thành một không gian nơi sinh viên được kỳ vọng sẽ phát triển các kỹ năng sẵn sàng cho công việc, có thể áp dụng ngay sau khi tốt nghiệp. Vì vậy, câu hỏi không còn chỉ là học gì nữa mà là làm thế nào để có được những năng lực dẫn đến việc làm.

Khoa học máy tính vẫn là một trong những lĩnh vực phổ biến và đầy hứa hẹn nhất. Tuy nhiên, các báo cáo gần đây cho thấy ngay cả sinh viên tốt nghiệp ngành khoa học máy tính cũng đang phải đối mặt với những thách thức trong tuyển dụng, đặc biệt là sau khi các công ty công nghệ lớn đóng băng tuyển dụng và sa thải nhân sự. Mặc dù điều này có thể phản ánh những biến động tạm thời trên thị trường việc làm, khoa học máy tính vẫn tiếp tục là một trong những ngành học có khả năng phục hồi và cơ hội việc làm cao nhất trong tất cả các ngành.

Ngày nay, phần mềm và công cụ kỹ thuật số hỗ trợ hầu hết mọi lĩnh vực - từ tài chính và chăm sóc sức khỏe đến sản xuất, giáo dục và dịch vụ công. Sự trỗi dậy của tự động hóa và AI đã tạo ra nhu cầu mạnh mẽ về các chuyên gia có thể giải quyết các vấn đề thực tế bằng công nghệ và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu. Tuy nhiên, chỉ kỹ năng lập trình cơ bản thôi là chưa đủ. Các nhà tuyển dụng đang tìm kiếm những ứng viên thể hiện khả năng giải quyết vấn đề, làm việc nhóm và cam kết học hỏi liên tục.

Điều này có ý nghĩa gì đối với sinh viên khi lựa chọn chuyên ngành?

Nhiều trường đại học Canada đang thích ứng bằng cách cung cấp các chương trình liên ngành, hướng thực hành hơn. Các lĩnh vực như phân tích dữ liệu, thiết kế UX và quản lý dự án thường được tích hợp với các chương trình khoa học máy tính cốt lõi, mang lại cho sinh viên sự linh hoạt để theo đuổi nhiều con đường sự nghiệp khác nhau. Sinh viên kết hợp khoa học máy tính với kinh doanh, tâm lý học hoặc thiết kế - thông qua chương trình đào tạo kép chuyên ngành hoặc phụ ngành - có thể phát triển tầm nhìn rộng hơn và tăng khả năng tìm được việc làm trong nhiều ngành nghề.

Tuy nhiên, vấn đề không chỉ nằm ở chuyên ngành của bạn. Sự gia tăng của tuyển dụng dựa trên kỹ năng đồng nghĩa với việc các nhà tuyển dụng đang chú trọng hơn vào năng lực của ứng viên thay vì những gì họ đã học. Bạn đã từng tham gia những dự án nào? Bạn quen thuộc với những công cụ và nền tảng nào? Bạn đã từng làm việc nhóm hoặc lãnh đạo một nhóm để đạt được kết quả chưa?

Để hỗ trợ sự chuyển đổi này, nhiều trường đại học Canada đang mở rộng các chương trình hợp tác và thực tập, cho phép sinh viên tích lũy kinh nghiệm thực tế trước khi tốt nghiệp. Những trải nghiệm này không chỉ khẳng định kỹ năng chuyên môn của sinh viên mà còn giúp họ xây dựng các kỹ năng mềm thiết yếu.

Cuối cùng, yếu tố quan trọng nhất không phải là tên bằng cấp của bạn, mà là giá trị bạn có thể tạo ra từ nó. Khả năng tuyển dụng thực sự đến từ sự kết hợp cân bằng giữa các kỹ năng cứng (như lập trình, phân tích hoặc thiết kế) và các kỹ năng mềm (như giao tiếp, khả năng thích ứng, trí tuệ cảm xúc và lãnh đạo).

Trong một thế giới đang thay đổi nhanh chóng, vai trò của giáo dục ngày càng rõ ràng hơn: không chỉ là lấy bằng tốt nghiệp mà còn là chuẩn bị cho một sự nghiệp ý nghĩa, thích nghi và bền vững. Nếu con bạn đang trong quá trình chọn chuyên ngành, hãy cân nhắc không chỉ bản thân môn học mà còn cả cách nó kết nối với thế giới việc làm tương lai và những kỹ năng mà thế giới này đòi hỏi.